Ankara (Tiftik) Keçisi

13. yy’de Anadolu’ya Türkler tarafından Hazar Denizinin doğu bölgesinden getirmiştir. Orta Anadolu’nun iklim özlleklerine uygun olduğundan burada gelişmiş ve buraya özgü bi’ hayvan olma özelliğini geliştirmiştir.

Ankara keçisi Ankara’nın tüm bölümlerinde yetişmekle birlikte en çok Beypazarı’nda bulunur. Adından dolayı Türkiye’nin ve Ankara’nın bilinirliğini dünyaya yaymıştır.

Evcil keçi ırklarından birisidir. Diğer adıyla tiftik keçisi de denir, yaklaşık 35-40 kg ağırlığındadır. Uzun, ipek gibi beyaz tüyleri için yetiştirmeciliği yapılır.

Ankara Keçisi, öncelikle tiftik verimi için yetiştirilir. Bunun yanında eti, sütü ve derisinden de yararlanılır. Bir hayvandan 2-3 kg, tekelerden ise 6 kg’a kadar tiftik alınır.Tiftik keçilerinin büyük çoğunluğu beyazdır , ancak Siirt ve Mardin yörelerinde siyah , kahverengi ve gri renklere de rastlanmaktadır.Bu keçinin en önemli özelliği tiftik’dir. Tiftik uzun , yumuşak ve elyaftan oluşan değerli bir tekstil hammaddesidir. Tiftik keçileri genelde sağılmaz , ancak sağıldıklarında yavruların emdiği süt hariç 25-50kg süt vermektedir. Laktasyon süresi 120-130 gündür. İkiz doğum aranı %2-5′dir.Ankara keçisi et ve süt hayvanı değildir. Buna karşılık olarak kırsal kesimlerde etinden ve sütünden yararlanılmamaktadır. Ankara keçisinden yararlanma konusunda, tifik , et ve süt arasında yaklaşık olarak %60, %30 ve %10 gibi bir dağılım olduğu görülmektedir.

Cüsse ufak, baş profili düzgündür. Her iki cinsiyet de çoğunlukla boynuzludur. Boynuzlar kısa orta veya uzun olabilmektedir. Tekelerde boynuzlar daha kuvvetli, burgu şeklinde ve geriye hafifçe kıvrıktır. Kulaklar uzun ve sarkıktır. Tiftik keçilerinin büyük çoğunluğu beyazdır.

Orta Anadolu ve özel olarak Ankara Bölgesi Tiftik Keçisi yetiştiriciliği için uygun bir bölgedir. Ankara Keçisi step iklimi sever. Alçak, bataklık ve rutubetli iklimlerde tiftik keçisi ırk özelliklerini kaybeder, tiftiği kabalaşır, parlaklığı gider. Bu nedenle deniz kıyısı bölgelerine yaklaştıkça tiftik keçisinin sayısı azalır ve yerini kıl keçisine bırakır.

————————————————————————————————————————————————————————————————————————————

Tiftiğin Kullanım Yerleri

Tiftik ayrıca “mohair” olarak da bilinir. Tiftik, parlak elastik, zararlı güneş ışınlarını geçirmeyen, men çeken, ısıya dayanıklı, kolayca boyanabilen ve kolay kir tutmayan bir elyaf olmasından dolayı, dokuma sanayinin vazgeçilmez bir hammaddesidir; tekstil ve trikotaj sanayinde aranılan bir ürün özelliğiyle erkek ve kadın dış giyim sayesinde, döşemelik kumaş üretiminde, dekoratif amaçla, battaniye, halı, şal, şapka, atkı üretiminde astarlık kumaş olarak, tela, battaniye ve kilim yapımı gibi değişik alanlarda kullanılmaktadır.

————————————————————————————————————————————————————————————————————————————

Tiftik Keçisinin Ülkemizde Yetiştirme Alanları

Ülkemizde büyük çoğunluğu Ankara başta olmak üzere İç Anadolu bölgesinde ve Türkiye genelinde Konya, Karaman, Eskişehir, Afyon, Çankırı, Çorum, Kastamonu, Kırşehir, Kütahya, Niğde, Yozgat, Bolu, Siirt, Mardin, Bitlis ve Van illerinde yetiştirilir. Tipik ırk özelliklerini üzerinde toplayan en saf örnekler Ankara Yöresin de yetiştirilmektedir.

————————————————————————————————————————————————————————————————————————————

Tiftik Keçisi Besleme

Keçi beslenmesinde hayvanlara verilecek iki kesif yem reçetesi aşağıda verilmiştir. Bu yemi işletmemizde kolayca hazırlayabiliriz.

1. ÖRNEK

Ham Maddeler Miktar
Arpa kırması 56.0
Ayçiçeği küspesi 15.0
Kepek 25.0
Mermer tozu 2.0
Tuz 0.5
Mineral + Vitamin karması 1.5
TOPLAM 100

2. ÖRNEK

Ham Maddeler Miktar
Arpa kırması 35.0
Mısır 10.0
Yulaf 21.0
Ayçiçeği küspesi 15.0
Kepek 17.0
Tuz 0.5
Mineral + Vitamin karması 1.5
TOPLAM 100

————————————————————————————————————————————————————————————————————————————

İyi Tiftik Nasıl Olmalı?

İyi bir tiftik; incelik, uzunluk, kıvrım sayısı ve parlaklık bakımından incelenerek anlaşılır.

İncelik:
Tiftiğin inceliği mikron birimiyle ölçülür. Tiftik telinin ince olması istenir. Tel kalınlaştıkça kalitesi düşer. Hayvanlar yaşlandıkça tiftik telleri kalınlaşır.
Tiftik içinde köpek kılı denilen sert kılların bulunmaması gerekir.

Uzunluk:
Tiftiğin uzunluğu santimetre birimiyle ölçülür. Tiftik telinin uzun olması istenir. Kısa telli tiftik dokumaya elverişli değildir. Uzun telden iplik çekimi kolay ve verimli olur.

Kıvrım sayısı:
Lüle lüle görünüşlü tiftiğin kıvrım sayısı önemlidir. Tiftik ne kadar kıvrımlı olursa o kadar ince demektir. Kalınlaştıkça kıvrım sayısı azalır. Çok kıvrımlı tiftikler tercih edilir.

Uzayabilme:
Tiftik teli esnektir. Uzama kabiliyeti vardır. İplik yapma ve dayanıklılık bakımından uzama kabiliyetinin fazla olması istenir.

Parlaklık:
Tiftik mat görünüşlü olmamalıdır. Parlak tiftikler triko üretiminde çok makbuldür

Tiftiğin Kullanılışı
Yurdumuzda yılda 2000 ton kadar tiftik üretiyoruz. Bunun çoğunu ihraç ediyoruz. İhracatı ya ham tiftik, ya da yarı işlenmiş olarak yapıyoruz.
Yarı işlenmiş tiftiğe tops deniyor. Geri kalan tiftikler dokuma sanayiinde, halı, battaniye ve turistik eşya yapımında kullanılıyor.

————————————————————————————————————————————————————————————————————————————

Türkiye’de Tiftik Keçisi Yetiştiriciliği

Türkiye’de tiftik keçisi yetiştiriciliği gün geçtikte gerileyerek, 1.5 milyon baş dolayına düşmüştür.

Tüyünün tiftik olmasından dolayı, tekstilde oldukça fazla kullanılmaktadır. Peruk ve Oyuncak yapımında da kullanılır.

Yerli ve yabancı tüccarlar tarafından önemli bir pazar oluşturmaktadır.

Ankara Keçisi’ne sahip çıkmak ve üretimi artırmak için;

Öz varlığımız ve milli değerimiz olan Ankara Keçisi üretimini artırmak gerekmektedir. Bunun için de;

* Üretilecek tiftiğin değer fiyatına satılması garanti edilmelidir.
* Tiftik pazarlamasında problemlerin çözümü için Tifftik- Birlik aktif hale getirilmelidir. Bu birlik üreticilere destek vererek, üretim teşvik edilmelidir.
* Sanayinin talebi doğrultusunda tiftik üretimi yapılarak, tiftik standardı oluşturulmalı ve bu yönde yapılan ve yapılacak araştırmalara teşvik ve destek verilmelidir.

————————————————————————————————————————————————————————————————————————————

Tiftik Keçisini Korumak İçin Neler Yapmalıyız?

Ankara keçilerinin başta tiftik verimi olamak üzere önemli verim özelliklerinin arttırılması için genetik yapılarını geliştirecek ıslah programlarını sistemli bir şekilde uygulamak ve desteklemek gerekmektedir. Genetik yapının iyileştirilmesi, damızlık olarak kullanılacak hayvanların seçimi, yani seleksiyon ve bunlara uygulanacak birleştirme methodlarının belirlenmesinden sonra gerçekleştirilebilir. Ancak Ankara keçileri saf olarak yetiştirilmesi gereken bir ırktır. Diğer tür hayvanlarda ve diğer keçi ırklarında düşük verimli bir ırkla yüksek verimli bir ırkın birleştirilerek düşük verimli ırkın genetik yapısının iyileştirildiği gibi Ankara keçilerini başka bir ırkla birleştirilmesi düşünülmelidir. Bu yüzden bu keçilerin genetik potansiyellerinin arttırılması için öncelikle etkin bir seleksiyon ve diğer ülkelerden yüksek verimli damızlıkların getirilecek kan katma yönteminin uygulanması gerkemektedir.

Bu konuda hayvancılıkla ilgili her konuda olduğu gibi veteriner hekimlere çok iş düşmektedir. Üreticiyi Eksik kaldıkları konularda bilgilendirmek gerekmektedir. Kaybolan bu milli değerlerimiz karşısında maddi mevzuları bırakıp ülkemizin kalkınmasında üstümüze düşen manevi sorumluluktan ödün vermemeliyiz. Diğer ülkeler tarafından verim özellikleri geliştirilmiş ve dünya piyasasnda tiftik üretmininde söz hakkını kaptırdığımız günlerde elimizdeki bu nadide değere bizden daha fazla sahip çıkılmaktadır. Her geçen gün bu konuda kan kaybı yaşamaya devam ediyoruz. Tiftik keçisi ülkemizde hak ettiği değeri görmüyor.Tiftik keçisinin ülkemizde hak ettiği değeri görmesini sağlamak için bizde üstümüze düşen görevleri yapmalıyız.